Nguyên tắc GD của Comenius-Nguyên tắc thứ nhất Imprimer
Mercredi, 13 Avril 2016 13:08

1. Thiên nhiên luôn tôn trá»ng thá»i gian thích hợp.

Ví dụ: Má»™t con chim muốn sinh sản nòi giống thì không bắt đầu qui trình này vào mùa đông là mùa thá»i tiết lạnh giá, hay mùa hè là lúc cái nóng thiêu đốt và làm khô héo má»i vật; cÅ©ng không vào mùa thi, là thá»i kì mà sinh lá»±c của má»i vật suy giảm vì thiếu ánh mặt trá»i và mùa đông khắc nghiệt Ä‘ang đến gần; nhÆ°ng nó sinh sản vào mùa xuân, khi mặt trá»i Ä‘em lại sinh lá»±c và sức mạnh cho muôn loài. Khi trá»i còn lạnh, con chim thụ trứng và sưởi trứng trong cÆ¡ thể nó, ở đó trứng được bảo vệ chống lại cái lạnh; đến khi thá»i tiết ấm áp hÆ¡n, nó đẻ trứng trong tổ, nhÆ°ng đợi sang mùa nóng má»›i ấp, để những con chim non có thể từ từ làm quen vá»›i ánh sáng và nhiệt.

2. Bắt chÆ°á»›c – TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế, ngÆ°á»i làm vÆ°á»n giá»i không làm gì trái mùa. Vì vậy, há» không trồng cây vào mùa đông (vì lúc ấy nhá»±a còn tụ ở dÆ°á»›i rá»… và Ä‘ang chuẩn bị Ä‘i lên để nuôi cây sau này); cÅ©ng không trồng cây vào mùa hè (là lúc nhá»±a đã phát tán Ä‘i khắp các cành); cÅ©ng không trồng vào mùa thu (vì lúc này nhá»±a lại trở xuống rá»… má»™t lần nữa); nhÆ°ng há» trồng vào mùa xuân là lúc Ä‘á»™ ẩm bắt đầu từ rá»… dâng lên và phần trên của cây bắt đầu nảy mầm. Sau này cÅ©ng thế, Ä‘iá»u hết sức quan trá»ng đối vá»›i cây non là phải chá»n đúng thá»i Ä‘iểm cho các hoạt Ä‘á»™ng cần thiết nhÆ° bón phân, tỉa lá và cắt cành, Chính cái cây tá»± nó cÅ©ng có thá»i giá» thích hợp để đâm chồi và trổ bông, lá»›n lên và trưởng thành.

CÅ©ng vậy, ngÆ°á»i xây nhà cẩn thận phải chá»n đúng lúc để chặt cây, nung gạch, đặt móng, xây và tô tÆ°á»ng.

3. Sai lầm – Äi ngược nguyên tắc này, có hai sai lầm thÆ°á»ng mắc phải ở trÆ°á»ng há»c.

(i)  Không chá»n đúng lúc cho việc luyện tập trí tuệ.

(ii) Các bài tập không được phân chia thích hợp để có thể đạt được má»i tiến bá»™ nhá» các giai Ä‘oạn cần thiết mà không bá» sót giai Ä‘oạn nào. Äứa trẻ còn quá nhá» thì không thể Ä‘i há»c, vì bá»™ rá»… hiểu biết của nó còn nằm quá sâu. NgÆ°á»i đã già rồi má»›i há»c thì quá muá»™n, vì trí thông minh và trí nhá»› đã cùn. Ở ngÆ°á»i trung niên thì khó há»c, bởi vì đầu óc còn bận nghÄ© vỠđủ thứ chuyện và không dá»… tập trung.Vì vậy, phải chá»n tuổi trẻ là giai Ä‘oạn thích hợp để há»c. Ở tuổi này, sinh lá»±c và trí tuệ còn tÆ°Æ¡i mát và Ä‘ang tích tụ sức mạnh; đó là lúc má»i vật Ä‘á»u đầy sức sống và đâm rá»… mạnh.

4. Sửa chữa – Vì vậy chúng ta kết luận.

(i) Việc giáo dục con ngÆ°á»i phải được bắt đầu vào tuổi xuân xanh, nghÄ©a là tuổi thiếu niên (vì tuổi thiếu niên là mùa xuân, tuổi thanh niên là mùa hè, tuổi trưởng thành là mùa thu, và tuổi già là mùa đông)

(ii) Các giá» buổi sáng là các giá» thích hợp nhất cho việc há»c (vì ở đây cÅ©ng thế, buổi sáng tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i mùa xuân, buổi trÆ°a là mùa hè, buổi chiá»u là mùa thu, và buổi tối là mùa đông),

(iii) Tất cả các môn cần phải được sắp xếp sao cho phù hợp vá»›i lứa tuổi của há»c sinh, để không bắt chúng phải há»c Ä‘iá»u gì vượt quá tầm hiểu biết của chúng.

John Amos Comenius