Cáºp nháºt lúc 21h10" , ngà y 28/06/2009 -
(VnMedia) - Ngay sau bầu cá» tổng thống tại Iran, cả thế giá»›i cứ nghÄ© rằng chÃnh quyá»n Hồi giáo tại Iran sẽ bị láºt đổ bởi sức mạnh má»m mại của má»™t cuá»™c cách mạng nhung nhÆ° ở má»™t số nÆ°á»›c Äông Âu trÆ°á»›c đây. NhÆ°ng ngược lại, chÃnh quyá»n Iran không những đứng vững mà còn ngà y cà ng củng cố được sức mạnh của mình sau sóng gió. Là m sao mà chÃnh quyá»n Iran có thể vượt qua được những khó khăn to lá»›n nhÆ° váºy? Câu trả lá»i má»™t phần nằm ở sức mạnh của “quả đấm thépâ€. Äó là Lá»±c lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).
Quá trình hình thà nh và cÆ¡ cấu IRGC được thà nh láºp và o tháng 5/1979, bởi Lãnh tụ Tối cao, Giáo chủ Ayatollah Khomeini, sau khi cuá»™c cách mạng Hồi giáo tại Iran kết thúc. Ban đầu, IRGC ra Ä‘á»i vá»›i tÆ° cách là lá»±c lượng của nhân dân, tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° lá»±c lượng Vệ binh Quốc gia của Mỹ vá»›i vai trò cÆ¡ bản táºp trung và o các vấn Ä‘á» an ninh ná»™i địa.
IRGC là lá»±c lượng Ä‘á»™c láºp vá»›i Quân Ä‘á»™i Iran. IRGC cÅ©ng có các binh chủng lục quân, hải quân, không quân, tình báo và lá»±c lượng đặc nhiệm riêng biệt. Ngoà i ra IRGC còn có vai trò trong việc quản lý lá»±c lượng tên lá»a chiến lược của Iran, các hoạt Ä‘á»™ng tình báo trong nÆ°á»›c và ngoà i nÆ°á»›c của Iran và độc quyá»n trong việc tuần tra và kiểm soát an ninh tại thủ đô Tehran.
|
Lá»±c lượng tên lá»a Iran, trá»±c thuá»™c IRGC, trong má»™t lần táºp tráºn.
|
Hiện tại số lượng binh lÃnh thÆ°á»ng trá»±c của IRGC và o khoảng 125.000 ngÆ°á»i. Ngoà i ra IRGC còn kiểm soát lá»±c lượng dân quân tá»± vệ Basij vá»›i số lượng khoảng 11 triệu thà nh viên trong đó có khoảng 90.000 nhân viên thÆ°á»ng xuyên và 300.000 quân dá»± bị Ä‘á»™ng viên.
Cuá»™c chiến tranh biên giá»›i trong những năm 1980 vá»›i Iraq đã biến IRGC trở thà nh lá»±c lượng chiến đấu thÆ°á»ng xuyên được tổ chức chặt chẽ giống nhÆ° quân Ä‘á»™i các nÆ°á»›c phÆ°Æ¡ng Tây khác. Các chuyên gia quân sá»± còn và sức mạnh của Lá»±c lượng nà y nhÆ° Hồng quân Liên Xô.
Thá»±c chất, IRGC được hình thà nh nhằm đối trá»ng vá»›i quân Ä‘á»™i chÃnh quy của Iran để bảo vệ thà nh quả của cuá»™c cách mạng Hồi giáo năm 1979. ChÃnh phủ Iran lo sợ trÆ°á»›c việc bị láºt đổ bởi má»™t cuá»™c đảo chÃnh do quân Ä‘á»™i tiến hà nh. Do đó, IRGC được ra Ä‘á»i nhằm bảo vệ chÃnh quyá»n Iran trong trÆ°á»ng hợp xảy ra má»™t cuá»™c binh biến. Kể từ khi ra Ä‘á»i, các hoạt Ä‘á»™ng của IRGC ngà y cà ng được củng cố và mở rá»™ng.
Vai trò ngà y cà ng tăng Các chuyên gia quân sá»± cho rằng IRGC đã bắt đầu phái các chiến binh của há» ra nÆ°á»›c ngoà i kể từ cuá»™c chiến tranh Iran - Iraq. Lá»±c lượng Quds, má»™t bá»™ pháºn trá»±c thuá»™c của IRGC vá»›i biên chế chỉ và i ngà n nhân viên, đã trở thà nh má»™t cÆ¡ quan chuyên phụ trách các vấn đỠđối ngoại. Nhiệm vụ của Lá»±c lượng Quds là tiến hà nh các hoạt Ä‘á»™ng bà máºt tại nÆ°á»›c ngoà i, trÆ°á»›c hết trong khu vá»±c có ngÆ°á»i Kurd sinh sống tại Iraq và sau đó là thiết láºp mối quan hệ vá»›i các nhóm ngÆ°á»i Shiite và Kurd trong toà n khu vá»±c Trung Äông.
Năm 1982, má»™t Ä‘Æ¡n vị của Quds đã được triển khai tá»›i Li-băng nhằm trợ giúp lá»±c lượng vÅ© trang Hezbollah. Trong những năm 1990, má»™t Ä‘Æ¡n vị khác của lá»±c lượng nà y cÅ©ng được biệt phái tá»›i Bosnia để háºu thuẫn những ngÆ°á»i Hồi giáo Bosnia trong cuá»™c ná»™i chiến tại nÆ°á»›c nà y. Các chuyên gia cho rằng, trong thá»i gian gần đây, Quds đã trá»±c tiếp váºn chuyển vÅ© khà cho các tổ chức vÅ© trang trong khu vá»±c Trung Äông nhÆ° Hezbollah, Hamas, và ngÆ°á»i Hồi giáo Palestine Jihad. Ngoà i ra, lá»±c lượng nà y còn chuyển nhiá»u loại vÅ© khà và đạn dược cho lá»±c lượng Taliban Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng tại Afghanistan và các chiến binh ngÆ°á»i Shiite tại Iraq.
|
Lá»±c lượng Basij, trá»±c thuá»™c IRGC, tham gia trấn áp những ngÆ°á»i biển tình tại thủ đô Tehran.
|
Vai trò ngà y cà ng gia tăng của IRGC trên trÆ°á»ng quốc tế song hà nh cùng vá»›i việc tăng cÆ°á»ng ảnh hưởng của nó ở trong nÆ°á»›c. IRGC được coi là xÆ°Æ¡ng sống trong cÆ¡ cấu chÃnh trị hiện nay tại Iran và là má»™t trong những thà nh tố quan trá»ng trong việc quản lý và điá»u hà nh ná»n kinh tế Iran. Lá»±c lượng nà y Ä‘ang kiểm soát khoảng 1/3 các hoạt Ä‘á»™ng của ná»n kinh tế Iran thông qua hà ng loạt các công ty.
Lãnh tụ Tối cao, Giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei, đã sá» dụng quyá»n kiểm soát đối vá»›i IRGC để mở rá»™ng ảnh hưởng của ông trên cả lÄ©nh vá»±c chÃnh trị và kinh tế. Giáo chủ Khamenei đã chỉ định các cá»±u tÆ° lệnh của lá»±c lượng nà y nắm giữ những vị trà quan trá»ng của đất nÆ°á»›c, trong đó có Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad, đã từng là má»™t thà nh viên của IRGC.
Mặc dù váºy, IRGC có liên quan tá»›i rất nhiá»u các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế và quân sá»± gây nhiá»u tranh cãi, trong đó có những cáo buá»™c liên quan tá»›i tham nhÅ©ng và đà n áp phong trà o đối láºp đòi tá»± do chÃnh trị tại Iran.
ChÃnh quyá»n của cá»±u Tổng thống Bush đã từng có ý định liệt IRGC và o danh sách khủng bố. Äá»™ng thái nà y sẽ cho phép Mỹ tiến hà nh trừng phạt các công ty nÆ°á»›c ngoà i, đặc biệt là các công ty trong ngà nh dầu lá»a và khà đốt. Äồng thá»i nó cÅ©ng cho phép Mỹ phong tá»a tà i sản của những công ty trợ giúp cho các doanh nghiệp dÆ°á»›i sá»± sở hữu của IRGC.
Trong những ngà y tháng trÆ°á»›c cuá»™c bầu cá» Tổng thống Iran, IRGC đã lên tiếng cảnh báo vá» má»™t cuá»™c cách mạng nhung và cam kết Ä‘áºp tan bất kỳ má»™t âm mÆ°u láºt đổ chÃnh quyá»n Hồi giáo Iran.
NhÆ° váºy, hầu nhÆ° sau 30 năm thà nh láºp, các tÆ° lệnh IRGC đã thâm nháºp và o Ä‘á»i sống kinh tế, chÃnh trị và văn hóa của Iran. Hiện nay, má»™t ná»a trong số ná»™i các trong chÃnh phủ của Tổng thống Ahmadinejad Ä‘á»u là các sÄ© quan cao cấp của IRGC. Tổng thống Ahmadinejad cÅ©ng đã lá»±a chá»n nhiá»u quan chức IRGC nắm giữ chÃnh quyá»n cấp tỉnh.
Kể từ khi thà nh láºp, IRGC không ngừng được chÃnh quyá»n Iran tin tưởng và coi nhÆ° là má»™t công cụ bạo lá»±c cách mạng nhằm trấn áp các mối Ä‘e dá»a đối vá»›i nhà nÆ°á»›c Hồi giáo Iran. CÆ¡ cấu tổ chức của IRGC không ngừng được củng cố và hoà n thiện. TrÆ°á»›c khi bầu cá» tổng thống, tại Iran đã nảy sinh ra cuá»™c tranh luáºn trong ná»™i bá»™ những ngÆ°á»i lãnh đạo chÃnh quyá»n vá» vai trò chÃnh trị giữa IRGC và Quân Ä‘á»™i Iran. Cuối cùng câu trả lá»i vẫn nghiêng vá» phÃa IRGC, đặc biệt sau các cuá»™c bạo loạn vừa qua tại thủ đô Tehran.
An Khanh - (Tổng hợp) http://vnmedia.vn/newsdetail.asp?NewsId=168013&Catid=11
|