Tiến sÄ© Nguyá»…n Thị Háºu: Nam bá»™ hoà n toà n không
“mới†như vẫn nghĩ
(TT&VH) - Khảo cổ há»c lâu nay vẫn được xem là chuyện khô khan vì nó thuá»™c chuyên ngà nh hẹp, chỉ dà nh riêng cho giá»›i chuyên gia, giá»›i nghiên cứu. Thế nhÆ°ng, 1, 2 năm gần đây, khảo cổ há»c ở Việt Nam lại khá sôi Ä‘á»™ng trên các báo, vá»›i rất nhiá»u phát hiện mà chúng ta hay dùng các cụm từ “gây chấn Ä‘á»™ngâ€, “kÃch thÃch trà tò mòâ€â€¦ Từ thá»±c tế đó, tiến sÄ© (TS) khảo cổ Nguyá»…n Thị Háºu và thạc sÄ© Lê Thanh Hải (hiện là m việc ở Luân Äôn, Anh) vừa ấn hà nh má»™t cuốn sách có thể “gây sốc†cho nhiá»u ngÆ°á»i ngay vá»›i tá»±a Ä‘á»: Khảo cổ há»c bình dân Nam bá»™ - Việt Nam, từ thá»±c nghiệm đến lý thuyết. Chúng tôi có cuá»™c trò chuyện vá»›i Nguyá»…n Thị Háºu vá» cuốn sách nà y. * Trong cuốn sách má»›i nhất vá» khảo cổ, tại sao chị lại đặt má»™t cái tên nghe rất nôm na: Khảo cổ há»c bình dân Nam bá»™... phải chăng vấn Ä‘á» khảo cổ há»c ở Nam bá»™ “rất bình dânâ€, không có gì đáng nói? - Do những đặc thù vỠđối tượng và phÆ°Æ¡ng pháp nghiên cứu nên khảo cổ há»c là ngà nh Ãt ngÆ°á»i biết và Ãt ngÆ°á»i quan tâm, thÆ°á»ng thì chỉ trong giá»›i khảo cổ, rá»™ng hÆ¡n là giá»›i nghiên cứu lịch sá»... má»›i biết đến những công việc của các nhà khảo cổ. Còn xã há»™i nói chung chú ý đến khảo cổ há»c khi nà o có “phát hiện chấn Ä‘á»™ng†nhÆ° tìm được má»™ táng xác Æ°á»›p hay và ng bạc quý giá... TS Nguyá»…n Thị Háºu (trái) và Bìa sách Khảo cổ há»c bình dân Nam bá»™ - Việt Nam, từ thá»±c nghiệm đến lý thuyết, NXB Tổng hợp TP.HCM, 8/2010 Tháºt ra công việc của các nhà khảo cổ tuy mang tÃnh đặc thù nhÆ°ng cÅ©ng rất Ä‘a dạng, tỉ mỉ, đồng thá»i cÅ©ng bình thÆ°á»ng nhÆ° má»i nghá» nghiệp khác. Vì váºy để có thể giá»›i thiệu ngà nh khảo cổ và kết quả nghiên cứu vá» khảo cổ há»c vùng Nam bá»™ những năm gần đây, tôi đã viết má»™t số bà i có tÃnh phổ biến kiến thức để nhiá»u ngÆ°á»i hiểu vá» khảo cổ há»c và hiểu hÆ¡n vá» lịch sá» vùng đất Nam bá»™. * Nói nhÆ° chị thì việc đặt ra lý thuyết “khảo cổ há»c bình dân†sẽ giúp Ãch cụ thể Ä‘iá»u gì cho giá»›i nghiên cứu và cả giá»›i quần chúng, khi bản thân cuá»™c sống của há» Ä‘ang gắn liá»n, tháºm chà đang quyết định tá»›i sá»± sống còn của các di chỉ khảo cổ?
Nguyá»…n Thị Háºu hiện là Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM. Phó Tổng ThÆ° ký Há»™i khoa há»c lịch sá» Việt Nam. Tổng ThÆ° ký Há»™i Sá» há»c TP.HCM. |
- Khi viết những bà i nà y tôi không há» nghÄ© mình là m theo má»™t lý thuyết nà o cả, mà thá»±c sá»± do nhu cầu thấy cần phải viết nhÆ° váºy. Những bà i viết nà y tôi đăng trên blog cá nhân, sau đó má»™t số website đăng lại, được nhiá»u sinh viên, bạn bè và ngÆ°á»i Ä‘á»c trên mạng thÃch thú. Thạc sÄ© Lê Thanh Hải đã Ä‘á»c, tiếp cáºn những tạp bút, tản văn vá» má»™t vùng đất, vá» con ngÆ°á»i... đến những bà i bút ký hay nghiên cứu khảo cổ của tôi trong cách nhìn má»›i, cách nhìn của má»™t ngÆ°á»i được trang bị lý thuyết của nhiá»u ngà nh khoa há»c xã há»™i. Anh đã “link†những lý thuyết nà y vá»›i các bà i viết tản mạn, Ä‘Æ¡n lẻ và có phần Ä‘Æ¡n giản của tôi, để tìm ra “sợi dây†xuyên suốt má»™t cách vô thức trong tôi mà anh gá»i đó là xu hÆ°á»›ng “khảo cổ há»c bình dân†(popular archeology), là má»™t phần của “khảo cổ há»c cá»™ng đồng†- hiện Ä‘ang trở thà nh má»™t hÆ°á»›ng phát triển má»›i của khảo cổ há»c trên thế giá»›i. * ThÆ°a chị, vùng Nam bá»™ dÆ°á»›i góc nhìn khảo cổ há»c có đặc thù gì đặc biệt? - Äây là vùng đất hoà n toà n không “má»›i†nhÆ° chúng ta vẫn nói, vẫn nghÄ©. Ở đây có má»™t hệ thống di tÃch khảo cổ niên đại từ 3.000 năm trÆ°á»›c đến ngà y nay. Äặc biệt những di tÃch tiá»n sá» phân bố trong hệ sinh thái ngáºp mặn ở ven biển Äông Nam bá»™, những di tÃch kiến trúc thuá»™c văn hóa Óc Eo ở miá»n Tây Nam bá»™ những thế ká»· đầu công nguyên... rất tiêu biểu cho tiến trình lịch sá» vùng đất nà y. Văn Bảy (thá»±c hiện) http://www.thethaovanhoa.vn/133N20100816083616683T0/tien-si-nguyen-thi-hau-nam-bo-hoan-toan-khong-moi-nhu-van-nghi.htm
|