|
Monday, 19 December 2011 16:50 |
TS. Phạm Tuấn Vũ
Má»™t trong những thà nh tá»±u của lý luáºn văn há»c cuối thế ká»· XX là gá»i ra Ä‘Ãch danh thuá»™c tÃnh quan trá»ng nhất của văn bản văn chÆ°Æ¡ng là liên văn bản. Lịch sá» từng bÆ°á»›c vô thức và có ý thức tiếp cáºn thuá»™c tÃnh nà y ở phÆ°Æ¡ng Äông và phÆ°Æ¡ng Tây Ä‘á»u có thể tÃnh bằng hà ng chục thế ká»·. Việc nháºn thức đạt đến hệ thống, có chiá»u sâu và tìm được cách định danh thÃch đáng nhÆ° váºy - mượn cách diá»…n đạt của cố thi sÄ© Chế Lan Viên - là “giá» của số thà nhâ€.
Äã thừa nháºn thuá»™c tÃnh nà y của văn bản thì cÅ©ng Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên phải thấy rằng khi sáng tạo ra chúng, ngÆ°á»i ta luôn đứng ở lằn ranh giữa tiếp thụ những thà nh tá»±u hữu quan và đồng thá»i phải đổi má»›i những thà nh quả đó. Äây là má»™t song Ä‘á» vừa tất yếu vừa có ý thức. Chỉ những ai có năng lá»±c hiện thá»±c hóa được những Ä‘iá»u nà y má»›i xứng danh tác giả.
Dù không phải nhà nghiên cứu văn há»c, Ä‘á»c Tiá»…n đăng tân thoại của Cù Há»±u, tá»± là Tông Cát (1347-1433) nhà văn Trung Quốc và Truyá»n kỳ mạn lục của Nguyá»…n Dữ nhà văn Việt Nam thế ká»· XVI, ngÆ°á»i ta cÅ©ng thấy sá»± gần gÅ©i giữa chúng. Sắp xếp hai trÆ°á»›c tác nà y theo trình tá»± thá»i gian, có thể nói ngay được là Nguyá»…n Dữ đã tiếp thụ nhiá»u ở nhà văn phÆ°Æ¡ng Bắc. Và dù không phải nhà nghiên cứu chuyên sâu cÅ©ng có thể sắp được những cặp truyện tÆ°Æ¡ng ứng.
|
Read more...
|
|
Monday, 19 December 2011 16:44 |
TS. Lê Thị Thanh Tâm
Chúng ta cùng bắt đầu từ ý tưởng nà y: tâm bất sinh và quan hệ của nó vá»›i cảm hứng sáng tạo trong thÆ¡ thiá»n.
Tâm bất sinh là má»™t thiá»n ngữ. Hệ thống thiá»n ngữ gắn liá»n vá»›i các bối cảnh tu táºp Ä‘iển hình, những nhân tố Ä‘iển hình (đạo sÆ°, thiá»n sÆ°, thiá»n sinh), trÆ°á»ng hợp đắc ngá»™ Ä‘iển hình. Thiá»n ngữ tâm bất sinh trong bà i viết nà y được hiểu nhÆ° là má»™t trạng thái dừng lại má»i suy nghÄ© há»—n tạp, trở vá» thanh lắng trong tinh thần của ngÆ°á»i tu thiá»n. Nói khái quát hÆ¡n, tâm bất sinh là nguyên tắc trải nghiệm nhất thiết có của những tu sÄ© há»c Pháºt thà nh đạo.
|
Read more...
|
Monday, 19 December 2011 16:29 |
ThS. Trần Văn Trá»ng
Tác phẩm Thầy Larazo Phiá»n của Nguyá»…n Trá»ng Quản xuất hiện lần đầu năm 1887 đánh dấu cho sá»± ra Ä‘á»i văn xuôi tá»± sá»± quốc ngữ Việt Nam. Có thể nói, tác phẩm của Nguyá»…n Trá»ng Quản cho đến nay vẫn còn gây nhiá»u tranh cãi xem nó thuá»™c thể loại nà o: tiểu thuyết, truyện ngắn hay truyện vừa(1). Äây cÅ©ng chÃnh là điểm hấp dẫn và má»›i mẻ mà các tác phẩm trÆ°á»›c nó không có được nhÆ°ng cÅ©ng vì thế mà trong má»™t thá»i gian dà i đã không được công chúng và văn giá»›i Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i đánh giá đúng vị trà và vai trò. Trong bà i giảng Truyện đầu tiên viết theo lối Tây phÆ°Æ¡ng Truyện “Thầy Lazaro Phiá»n†của Nguyá»…n Trá»ng Quản (bản in ronéo) soạn cho năm cuối đại há»c và sau đại há»c trÆ°á»ng Äại há»c SÆ° phạm Tp.Hồ Chà Minh, GS. Nguyá»…n Văn Trung cho rằng: Bởi cái nhan Ä‘á» của truyện và tên của tác giả - P.J.-B. Nguyá»…n Trá»ng Quản - đã khiến Ä‘á»™c giả cho rằng đây là má»™t truyện đạo và do má»™t ngÆ°á»i theo đạo Thiên chúa nên không quan tâm đến. Äó là má»™t là do, cái chÃnh là tác phẩm đã không đáp ứng được thị hiếu của Ä‘á»™c giả lúc bấy giá» vốn chÆ°a được chuẩn bị để tiếp nháºn má»™t tác phẩm má»›i lạ đối vá»›i hỠđến nhÆ° thế. Äá»™c giả của Nam Bá»™, vốn là những ngÆ°á»i bình dân, xÆ°a nay chỉ quen thưởng thức truyện văn vần và văn biá»n ngẫu cho nên thá»i Ä‘iểm đó khó có thể chấp nháºn lối văn nôm na nhÆ° “tiếng Annam ròng†của Nguyá»…n Trá»ng Quản, nhất là đôi khi nó còn mang dáng dấp của những câu văn dịch từ tiếng Pháp. Tâm lý của nhân váºt cÅ©ng không phù hợp vá»›i công chúng bình dân Nam Bá»™, chủ đỠ“phạm tá»™i và sám hối†của đạo Thiên chúa lại cà ng xa lạ đối vá»›i há». Và kết thúc câu chuyện bất hạnh cÅ©ng không hợp vá»›i truyá»n thống mà lâu nay há» vẫn biết: “ở hiá»n gặp là nhâ€, “ác giả ác báo, thiện giả thiện báoâ€â€¦ TrÆ°á»ng hợp Thầy Larazo Phiá»n của Nguyá»…n Trá»ng Quản không hiếm gặp trong lịch sá» văn há»c Việt Nam cáºn - hiện đại(2) và đã trở thà nh má»™t qui luáºt bất thà nh văn: “cái má»›i ra Ä‘á»i thÆ°á»ng khó khăn, xuất hiện thÆ°á»ng lặng lẽ và do đó đôi khi nó bị ngÆ°á»i cùng thá»i coi thÆ°á»ng và quên lãng. Äặc biệt hoà n cảnh đất nÆ°á»›c bị chiến tranh kéo dà i nhÆ° Việt Nam, có thể có những cái má»›i trong văn há»c ra Ä‘á»i chÆ°a được nháºn biết đầy đủ, đã bị thất lạc, tháºm chà bị tiêu hủy trong khói lá»a†(Trần Äình Hượu)(3). Những năm trở lại đây, tác phẩm Thầy Larazo Phiá»n nói riêng và văn há»c quốc ngữ Nam Bá»™ nói chung đã và đang dần tìm được vị trà xứng đáng trong lịch sá» văn há»c dân tá»™c. Tuy nhiên, cho đến nay các nhà nghiên cứu vẫn chÆ°a có sá»± thống nhất vá» mặt thể loại truyện Thầy Larazo Phiá»n. Ở bà i viết nà y, chúng tôi muốn góp thêm tiếng nói khẳng định lại thể loại của tác phẩm có tÃnh khai sáng cho ná»n văn xuôi tá»± sá»± quốc ngữ Việt Nam dá»±a trên những phÆ°Æ¡ng diện sau:
|
Read more...
|
|
|
|
|
Page 13 of 15 |