PLEIKU KÝ ỨC^*

HOÀNG TRẦN

Xanh mãi nhé, con đường giăng lá hẹn

Của một thời bàng bạc khói sương…

Pleiku. Cái thị xã miền cao với những ngọn đồi chơ vơ phủ màu da đỏ. Cái thị xã ai đã từng một lần gặp gỡ là mang theo nỗi nhớ vô bờ. Pleiku không cuốn hút con người bằng cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng. mà ngoài cái hoành tráng miền núi nói chung là dáng vẻ bụi bụi, phớt đời của những chàng giang hồ lữ thứ. Cả một vùng trời đất thênh thang, những dưỡng chất ba-dan dư dả, qua một mùa mưa, người và cây cỏ tha hồ thay da đổi thịt. Pleiku, như một nhà thơ đã viết: Phố xá không xa nên phố tình thân Đi dăm phút đã vế chốn cũ. Cả thị xã loanh quanh giữa một vòng tay thân ái. Đã gặp nhau, sẽ trở nên bạn hữu một sớm một chiều.

Pleiku. Không có đâu những rừng thông típ tắp, những sắc hoa rực rỡ khoe màu. Chỉ lẻ loi một vái cây thông đứng chơ vơ giữa bụi mù hay mưa dầm buốt cóng, cái cây thông đã được Nguyễn Công Trứ tạc tượng bằng thơ : Kiếp sau xin chớ làm người. Làm cây thông đứng giữa trời mà reo. Là những rừng hoa quỳ vàng dân dã chạy dọc sau mưa hai bên quốc lộ. Là những ngày ẩm ướt lê thê, mù trời tối đất, bạn bè quần tụ nhau bên tách cà-phê thơm nức. Không ai chờ mưa tạnh, có việc hãy cứ ra đường, bước co ro trong trời bão rớt. Bằng không, hãy ngồi lại, lặng yên mà nhâm nhi cái buồn mưa núi. Ngày ấy, đầu những năm bảy mươi, những chàng trai tứ xứ đã tấp giạt lên đây, quần áo tóc tai nhuốm một màu nâu đỏ. Có lẽ chẳng ai quên những tên quán, tên phố, tên trường: Dinh Điền, Văn, Băng, Kim Liên, Vị Thủy……… Hoàng Diệu, Phan Bội Châu, Diệp Kính … Minh Đức, Bồ Đề, Pleime trường nữ… Những thắng cảnh Biển Hồ, Suối Dâu, những mái nhà sàn, và khu Biệt Điện. Còn, còn nữa... Mỗi người đều có riêng một vài trong số những tên trên để mãi mãi ghi vào ký ức

Pleiku. Khi xe đã lên đèo, người se se lạnh... Ồ, bầu trời, sao bầu trời lại gần ta đến vậy. Tưởng như với tay lên là chạm phải mây rồi. Nhưng chẳng phải mây đâu, đó chỉ là sương mù và khí núi. Những dải lụa trắng quanh năm lượn lờ trên những dãy núi xa xanh. Đồi nối tiệp đồi. Lác đác ẩn hiện một vài buôn làng ngoài khung cửa kính. Thỉnh thoảng xuất hiện những người thiểu số lưng mang gùi hay địu con đang lom khom leo dốc. In bóng lên nền trời là một vài cây kơ-nia bóng cả. Chỉ khi tầm nhìn bị giới hạn, những vườn cây và những khu nhà vách gỗ san sát hiện ra, ấy là bắt đầu đường vào thị xã. Đến đây, bạn sẽ có tâm trạng của một khách bộ hành đang lỡ độ đường chợt bắt gặp những hàng quán đơn sơ. Phố núi đất ba-dan là vậy. Nhưng hãy làm bạn một vài người, hay sống một thời gian. Sẽ nảy sinh một tình yêu đến lạ.

Pleiku. Có một chất gì rất văn nghệ, rất riêng. Thị xã vốn buồn, chiều xuống, đêm tới càng buồn khôn tả. Nhớ chiều Pleiku, tôi nhớ tới câu thơ Kim Tuấn : Buổi chiều ở Pleiku Có cây thông già đứng lên cùng bụi mù. Đó là chiều Pleiku những năm tháng chiến tranh. Bây giờ, chiều xuống, lại có những chàng trai đứng ngẩn ngơ, nơi góc phố: Áo ai phơ phất đôi tà trắng. Trắng cả hồn anh lúc cuối chiều… (Cao Thoại Châu). Và khi đã lang thang trên những hè phố vắng, dưới hàng cây xao xác, trong hiu hắt ánh đèn đường, giữa mênh mông sương khói, thì lòng sao khỏi dâng lên những xúc cảm diệu kỳ? Lúc ấy, chính là lúc bước chân được dìu đi bằng tiếng nhạc vang ra từ những quán cà phê nồng ấm bên đường. Rồi ngẫm lại, Vũ Hữu Định quá tài hoa khi viết về Pleiku trong Còn chút gì để nhớ: Phố núi cao phố núi đầy sương Phố núi cây xanh trời thấp thật buồn…

Pleiku, nắng bụi, mưa bùn. Pleiku, Pleiku là như vậy đó. May mà có em.

Sài Gòn, những ngày mưa tháng 6.1992