Nhà báo Nguyễn Quang Thiều: Đã có ai trong số những thân nhân đó sang Mátxcơva và đến vùng ngoại ô, nơi người nhân của họ đã cùng Hồng quân Liên Xô chống lại phát-xít Đức chưa?
Nhà báo Aleksei Syunnenberg: Theo tôi biết, có một người tham gia bảo vệ Mátxcơva nhưng không phải là Hồng quân và con gái của người đó đã đến Mátxcơva. Ông tên là Lý Phú San, tên thật là Lê Tư Lạc hoặc là Lê Phan Chấn. Vì lý do sức khỏe nên không được nhận vào Hồng quân, ông ấy phục vụ các chiến sỹ bị thương tại một bệnh viện quân sự. Sau khi phát-xít Đức bị đập tan, ông Lý Phú San chuyển về cũng Urao để tham gia xây dựng nhà máy, vì đa số nhà máy của Liên Xô ở phía Tây đều bị phát-xít tàn phá. Đất nước chúng tôi xây dựng nền công nghiệp mới ở Urao. Ông Lý Phú San làm việc tại một số nhà máy, sau đó làm giám đốc. Năm 1945, ông được Chính phủ Liên Xô tặng thưởng huy chương vì lao động quên mình trong thời kì chiến tranh chống phát-xít Đức. Năm 1956, ông trở về Việt Nam.
Ông có một người con gái học tập tại Liên Xô, tại Mátxcơva. Năm 1980, ông Lý Phú San qua đời. Mấy năm trước, con gái ông hiện sống ở Mátxcơva đã cải táng và mang di cốt của ông về chôn cất tại thủ đô Nga.
Nhà báo Nguyễn Quang Thiều: Thưa bạn đọc, tôi tin rằng tất cả những chiến sĩ Hồng quân người Việt trong cuộc chiến tranh hồi đó đã đi vào lịch sử của Hồng quân Liên Xô, lịch sử của nhân dân Việt Nam và lịch sử của nhân dân thế giới trong cuộc chiến tranh chống chủ nghĩa phát-xít. Hành trình đi tìm những người còn lại sẽ còn rất dài và vất vả, nhưng tâm huyết của ông Aleksei, ý thức của Ban tiếng Việt Đài tiếng nói nước Nga, sự nhớ ơn của nhân dân Liên Xô đối với những người hi sinh sẽ có thể cho chúng ta một niềm vui, nguồn động viên, nguồn lực để tiếp tục hành trình này. Nếu người cha Aleksei chưa tìm được sự thật về những chiến sĩ Hồng quân người Việt còn lại thì con ông là tiến sĩ Makxim sẽ tiếp tục, những người khác sẽ tiếp tục đi tìm những giá trị thực của con người, của dân tộc, của lịch sử. Tôi nghĩ đó là sứ mệnh của tất cả các thế hệ. Chúng ta phải đi đến cùng của sự thật.
Câu chuyện của chúng ta còn rất dài nhưng ông Alex còn rất nhiều việc phải làm. Chúng tôi muốn mời ông đến đây để bày tỏ tình cảm của người Việt Nam đối với công việc ông đã và đang làm. Nhưng điều quan trọng nhất là chúng ta ý thức được rằng chúng ta làm điều đó với một sự trong sáng, khát vọng, tình yêu, sự biết ơn. Một lần nữa xin cám ơn ông Aleksei và những người thân của ông, Ban tiếng Việt Đài tiếng nói nước Nga. Chúc ông sẽ có những ngày tuyệt đẹp ở đây và hi vọng ông sẽ còn quay trở lại Việt Nam.

http://www.tuanvietnam.net