Â
Tác giả: Tuần Việt Nam Bà i đã được xuất bản.: 18/04/2010 07:30 GMT+7
Và o lúc 10 giá» sáng ngà y 20/4, tại trụ sở báo VietNamNet sẽ diá»…n ra Bà n tròn trá»±c tuyến đặc biệt vá»›i ná»™i dung: Sá»± tháºt vá» các chiến sỹ hồng quân ngÆ°á»i Việt trong cuá»™c chiến đấu chống phát xÃt Äức ở MatxccÆ¡va. Khách má»i là nhà báo Nga Aleksei Syunnenberg nhân chuyến thăm Việt Nam của ông. Aleksei Syunnenberg, sinh năm 1944, hiện là phóng viên đặc biệt của Äà i tiếng nói nÆ°á»›c Nga. Ông bắt đầu há»c tiếng Việt từ những năm 60 tại viện các ngôn ngữ phÆ°Æ¡ng Äông thuá»™c trÆ°á»ng ÄHTH Lomonosov (MatxcÆ¡va). Ngay từ khi là sinh viên, ông đã bắt đầu tham gia phiên dịch cho các Ä‘oà n đại biểu cấp cao VN sang là m việc ở LX cÅ©. Sang VN lần đầu tiên và o năm 1967, thá»i kỳ chiến tranh. Từng 20 năm là Trưởng ban tiếng Äông Nam à và tiếng Việt của Ä‘Ã i tiếng nói nÆ°á»›c Nga, sau nhiá»u năm cống hiến, ông được vinh dá»± nháºn danh hiệu nhân viên phát thanh Công huân của nÆ°á»›c Nga. Aleksei là ngÆ°á»i yêu VN nồng nhiệt. Con trai ông, Maksim, năm nay 30 tuổi, cÅ©ng là má»™t nhà VN há»c, ngÆ°á»i đã soạn cuốn tá»± Ä‘iển Nga-Việt đầu tiên khoanh vùng từ vá»±ng theo từng chủ Ä‘á» giao tiếp, đã bảo vệ luáºn án tiến sÄ© vá» Ä‘á» tà i lịch sá» VN. Aleksei có bút danh là Lensov - nếu Ä‘á»c đúng ra là Liên-xốp, bắt nguồn từ âm Liên-xô. Äây là bút danh do bà Nguyá»…n Thị Quyết Tâm đặt cho ông và ông dùng bút danh ấy để thá»±c hiện những phóng sá»± vá» Việt Nam. Aleksei Lensov quan tâm đến Ä‘á» tà i những chiến sÄ© ngÆ°á»i Việt đã từng phục vụ trong hà ng ngÅ© quân Ä‘á»™i Xô Viết bảo vệ thủ đô nÆ°á»›c Nga thá»i kỳ chiến tranh vệ quốc vÄ© đại (1941-1945) từ những năm 70 của thế ká»· trÆ°á»›c, sau khi được tiếp xúc vá»›i má»™t số thông tin qua cuá»™c phá»ng vấn của Ä‘Ã i thá»±c hiện vá»›i cố Chủ tịch nÆ°á»›c Tôn Äức Thắng và hồi ký của má»™t số tÆ°á»›ng lÄ©nh thá»i đó. Theo thông tin của ông Aleksei, ngay sau khi chiến tranh bùng nổ 4 ngà y (thangáng 6/1941), Lữ đoà n mô tô cÆ¡Â Ä‘á»™ng đặc nhiệm gá»i tắt là OMSBON được thà nh láºp. Má»™t trong những trung Ä‘oà n là  đơn vị quốc tế. ChÃnh ủy trung Ä‘oà n nà y là ông Ivan Vinarov (ngÆ°á»i Bulgaria) đã viết trong hồi ký rằng trong trung Ä‘oà n quốc tế ấy có 6 chiến sÄ© ngÆ°á»i Việt. Ngà y 7/11/1941, cả trung Ä‘oà n đã tham gia và o cuá»™c diá»…u binh lịch sá» của quân Ä‘á»™i Xô-Viết trên Quảng trÆ°á»ng ÄỠở MatxcÆ¡va, nhân ká»· niệm lần thứ 24 Cách mạng tháng MÆ°á»i, và từ đó tiến thẳng ra mặt tráºn nghênh chiến phát xÃt Äức. Ông Aleksandr Kazitshki, cá»±u binh của Lữ Ä‘oà n OMSBON, hồi tưởng lại: "Äầu năm 1942, khi chúng ta Ä‘uổi bạt được bá»n Äức khá»i MatxcÆ¡va, có 3 chiến sÄ© ngÆ°á»i Việt đã hy sinh anh dÅ©ng". Vá»›i tình yêu Việt Nam và vá»›i lòng cảm kÃch những chiến sỹ hồng quân ngÆ°á»i Việt, từ hÆ¡n 20 năm trÆ°á»›c, nhà báo Aleksei Lensov đã bắt đầu nghiên cứu, thu tháºp thông tin vá» những chiến sỹ hồng quân ngÆ°á»i Việt ấy. Những chiến sÄ© VN ấy chÃnh là những ngÆ°á»i từng có mặt trong nhóm thanh niên Æ°u tú do Chủ tịch Hồ ChàMinh gá»i sang Nga từ Quảng Äông năm 1926. Trong số 6 ngÆ°á»i tham gia OMSBON, Aleksei đã xác minh được danh tÃnh của 4 ngÆ°á»i sau: 1. VÆ°Æ¡ng Thúc Tình, sinh ở tổng Kim Liên, năm 1925 gia nháºp tổ chức Thanh niên cách mạng đồng chà há»™i do lãnh tụ Hồ Chà Minh sáng láºp. Ông còn có tên khác là VÆ°Æ¡ng Thúc Liên và VÆ°Æ¡ng SÄ©. Vá» cái chết của VÆ°Æ¡ng Thúc Tình có giả thiết rằng, cÅ©ng giống nhÆ° hà ng loạt những nhà cách mạng của các nÆ°á»›c châu à lúc đó Ä‘ang bị Nháºt chiếm đóng, theo quyết định của ban lãnh đạo Liên Xô, sau khi đánh tan quân Äức ở ngoại ô MatxcÆ¡va, VÆ°Æ¡ng Thúc Tình được cá» vá» nÆ°á»›c hoạt Ä‘á»™ng. Nhiệm vụ được giao phó là thúc đẩy phát triển phong trà o cách mạng ở nÆ°á»›c mình để là m suy yếu quân Nháºt. NhÆ°ng trên Ä‘Æ°á»ng dà i trở vá» Tổ quốc, hồi cuối năm 1942, VÆ°Æ¡ng Thúc Tình đã bị quân Quốc dân đảng của Tưởng Giá»›i Thạch bắn chết. 2. Lý Nam Thanh. Äây là há» tên mà Chủ tịch Hồ Chà Minh đặt cho ông, còn tên tháºt là Nguyá»…n Sinh Thân. Ông sinh năm 1908 tại là ng Sen, tổng Kim Liên. Cha ông tên là Nguyá»…n Sinh Ly đã hy sinh trong cuá»™c đấu tranh cách mạng chống thá»±c dân Pháp. Anh cả của Lý Nam Thanh là Nguyá»…n Sinh Diá»…n, từng là Phó bà thÆ° Tỉnh ủy bà máºt Nghệ An, tÃch cá»±c tham gia phong trà o Xô-viết Nghệ-TÄ©nh. Ông đã bị giam cầm và năm 1936 qua Ä‘á»i trong nhà tù thá»±c dân. Năm 1921, ông có con trai là Nguyá»…n Sinh Thá» (tức TÆ° CÆ°á»ng), chÃnh là ngÆ°á»i mà và o giữa những năm 1980 đã cung cấp cho chúng tôi những thông tin vá» ngÆ°á»i chú ruá»™t Lý Nam Thanh. Lúc đó, ông TÆ° CÆ°á»ng là cán bá»™ hÆ°u trà sống ở thà nh phố Hồ Chà Minh. 3. Lý Anh Tạo (tên tháºt là Hoà ng Anh Tô), sinh năm 1912 tại thôn Hoà ng Trù, tổng Kim Liên. Cha ông tên là Hoà ng Hinh mất sá»›m, và Hoà ng Anh Tô được nuôi dạy trong gia đình ngÆ°á»i chú là ông Hoà ng Xuân Tống. Năm 12 tuổi, Hoà ng Anh Tô - Lý Anh Tạo được là m quen vá»›i công tác cách mạng. 4. Lý Thúc Chất là  tên mà  Chủ tịch Hồ ChàMinh đặt cho ông VÆ°Æ¡ng Thúc Thoại, sinh năm 1911 cÅ©ng ở tổng Kim Liên. Cha của ông tên là  VÆ°Æ¡ng Thúc Äà m, Huyện ủy viên Nam Äà n, năm 1930 bị thá»±c dân Pháp bắt tù chung thân. Lý Thúc Chất còn em trai út là VÆ°Æ¡ng Thúc Sâm sinh năm 1920. Theo hồi tưởng của ông Sâm, và o khoảng năm 1938 hoặc 1939 gia đình có nháºn được má»™t lá thÆ° của Lý Thúc Chất và đoán rằng ông Ä‘ang ở nÆ°á»›c Nga xa xôi vì lá thÆ° được gá»i Ä‘i từ đó. Trong số 4 ngÆ°á»i nói trên, 3 chiến sÄ©Â Hồng quân Lý Nam Thanh, Lý Anh Tạo và Lý Thúc Chất đã anh dÅ©ng ngã xuống trong tráºn đánh chống phát-xÃt ở cá»a ngõ thủ đô MatxcÆ¡va. Váºy hai ngÆ°á»i còn lại (trong số 6 ngÆ°á»i VN của trung Ä‘oà n quốc tế đó) là  ai? Ông Aleksei Syunnenberg. Ảnh: Nguyá»…n Khang Phóng viên Aleksei Syunnenberg - Lensov có trong tay khá nhiá»u tÆ° liệu là m cÆ¡ sở cho việc Ä‘oán định Ä‘iá»u nà y. Äó cÅ©ng là vấn Ä‘á» mà ông Aleksei quan tâm, mong muốn có sá»± há»— trợ từ phÃa Việt Nam để là m sáng tá» danh tÃnh của những chiến sÄ© Hồng Quân ngÆ°á»i Việt đã chiến đấu vì nÆ°á»›c Nga Xô Viết. Những giả thiết: Lý Văn Minh và Lý Chà Trá»ng trong nhóm Quảng Äông? NgÆ°á»i thứ nhất là con trai ông Äinh TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng quê Thanh Hóa. Còn ngÆ°á»i thứ hai là đồng hÆ°Æ¡ng của Lý Tá» Trá»ng. Má»™t ngÆ°á»i Việt có bàdanh là  Shanvo. Năm 1929 có má»™t ngÆ°á»i Việt khác mang cái há»Â đặc Nga Soloviev sinh năm 1906, từng là m thợ sá»a trong nhà in Sà i Gòn. Má»™t ngÆ°á»i Việt Nam bà danh là Linkor sinh năm 1907, xuất thân nông dân. Năm 1938, có hai sinh viên ngÆ°á»i Việt được chuyển từ Viện các vấn Ä‘á» dân tá»™c và thuá»™c địa đã giải thể sang là m việc tại Ủy ban trung Æ°Æ¡ng của Tổ chức quốc tế giúp đỡ các chiến sÄ© cách mạng. Äó là Claud Jean và Shan Pe-ton. Claud Jean tên tháºt Trần PhÆ°Æ¡ng Äôn, sinh năm 1902 tại là ng Äông Khê (Hải Phòng) trong má»™t gia đình nông dân nghèo, đã là m thợ ở xưởng xay sát thóc gạo, năm 1929 sang Pháp. Cho đến trÆ°á»›c năm 1932 ngÆ°á»i nà y là m bồi bếp trên tà u thủy, sau đó có 3 năm là m đầu bếp tÆ° gia, từ 1932 là đảng viên Äảng Cá»™ng sản Pháp, tham gia Công há»™i thủy thủ từ 1928, hoạt Ä‘á»™ng trong ngÆ°á»i Việt ở Paris theo tuyến Công há»™i Äá». Từ 1930 ngÆ°á»i nà y là Ủy viên Tổ chức Quốc tế giúp đỡ các chiến sÄ© cách mạng. Năm 1931 đã đứng ra tổ chức cuá»™c bãi công của các thủy thủ Äông DÆ°Æ¡ng tại hải cảng Le Havre. Năm 1935 đến MatxcÆ¡va nháºp há»c ở trÆ°á»ng KUTV và từ đó chuyển sang há»c ở Viện các vấn Ä‘á» dân tá»™c và thuá»™c địa cho đến khi Viện nà y đóng cá»a. NgÆ°á»i thứ hai bà danh Shan Pe-ton, có tên tháºt là  Nguyá»…n Văn Nêm, sinh năm 1913 tại Bắc bộ trong gia đình công nhân. Không há»c phổ thông, ngÆ°á»i nà y biết má»™t Ãt tiếng Pháp, rá»i Việt Nam sang thà nh phố cảng Marseille của nÆ°á»›c Pháp, đã từng là thủy thủ, 3 năm là m trong xưởng kim khÃ, không phải là đảng viên Cá»™ng sản. Hăng hái tham gia hoạt Ä‘á»™ng Công há»™i và cá»™ng đồng giúp đỡ những ngÆ°á»i Äông DÆ°Æ¡ng tại Pháp, Nguyá»…n Văn Nêm đến MatxcÆ¡va bằng tấm há»™ chiếu Trung Quốc và tên há» theo kiểu Trung Quốc, từ 1935 là sinh viên KUTV, sau đó há»c ở Viện các vấn Ä‘á» dân tá»™c và thuá»™c địa. Mùa hè 1942, rất có thể Claud Jean và Shan Pe-ton đã thuá»™c số những ngÆ°á»i Việt tình nguyện nháºp ngÅ© bảo vệ MatxcÆ¡va chống chá»i vá»›i Ä‘á»™i quân phát-xÃt. NgÆ°á»i Việt bà danh Rémy, tên tháºt là Trần Văn Kiệt hoặc Lê Văn Kiệt. NgÆ°á»i nà y sinh tháng 11/1912 tại tỉnh VÄ©nh Long trong gia đình nông dân. Từ năm 1930, sau khi tốt nghiệp phổ thông đã sống tại Toulouse (Pháp), tại đó ông là m bồi bà n, thợ cắt tóc, sau chuyển là m ở xưởng lá»c dầu Marseille. Ông từng là m Bà thÆ° nhóm Indochine ở Marseille, ủy viên ban lãnh đạo Há»™i đồng hÆ°Æ¡ng Indochine ở Toulouse. Năm 1931 ông gia nháºp Äảng Cá»™ng sản Pháp. Cùng trong năm đó, Äảng Cá»™ng sản Pháp cỠông sang MatxcÆ¡va há»c táºp. Ông đến thủ đô Xô-Viết vá»›i há»™ chiếu Trung Quốc và mang tên Lê Minh, nhÆ°ng ghi danh và o trÆ°á»ng Äại há»c Cá»™ng sản già nh cho những ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng phÆ°Æ¡ng Äông vá»›i cái tên Rémy. Má»™t nhân váºt từng tham gia chiến đấu vì thủ đô nÆ°á»›c Nga, nhÆ°ng không trong hà ng ngÅ© OMSBON, là ông Lý Phú San. Há» tên nà y ông nháºn được khi ở Paris và cÅ©ng là do Chủ tịch Hồ Chà Minh đặt cho. Tên tháºt của ông là Lê TÆ° Lạc (có thá»i gian ngÆ°á»i ta gá»i ông là Lê Phan Chấn). Lý Phú San sinh năm 1900 ở miá»n Bắc Việt Nam. Năm 1917 ông rá»i là ng quê ra Hà Ná»™i, sau đó và o Sà i Gòn rồi sang Phnompenh. Ở đó ông là m thuê cho má»™t bác sÄ© ngÆ°á»i Pháp và năm 1924 cùng ông chủ nà y Ä‘i Paris. ChÃnh ở thủ đô Pháp, Lý Phú San đã được gặp Chủ tịch Hồ Chà Minh và bắt đầu hoạt Ä‘á»™ng cách mạng. Äầu những năm 1930, Lý Phú San được gá»i Ä‘i há»c trÆ°á»ng Äại há»c Cá»™ng sản già nh cho những ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng phÆ°Æ¡ng Äông ở MatxcÆ¡va. Theo há»c má»™t thá»i gian, ông Ä‘i là m công nhân tại xưởng đầu máy Ä‘Æ°á»ng sắt ở thà nh phố Gomel. Năm 1937, Lý Phú San quay vá» MatxcÆ¡va là m việc trong má»™t quân y viện thủ đô. Năm 1941, khi quân phát-xÃt tấn công Liên Xô, Lý Phú San ná»™p đơn xin nháºp ngÅ©. NhÆ°ng do tình trạng sức khá»e, ông được cá»Â vá»Â háºu phÆ°Æ¡ng. Là m công tác chăm sóc thÆ°Æ¡ng bệnh binh trong quân y viện, ông Lý Phú San đã không chỉ má»™t lần hiến máu cứu ngÆ°á»i. Ông tham gia xây dá»±ng các hầm hà o phòng thủ ở ngoại vi MatxcÆ¡va. Äêm đêm, ông cùng các đồng Ä‘á»™i xô-viết luân phiên trá»±c nháºt ở trạm phòng không, cảnh báo lúc máy địch xuất hiện, dáºp tắt những đám cháy do bom phát-xÃt gây ra. Äầu năm 1942, kẻ thù bị đánh báºt khá»i khu vá»±c MatxcÆ¡va. Cùng và o thá»i gian nà y, tại các vùng miá»n Äông của đất nÆ°á»›c Xô-viết cách xa tuyến mặt tráºn, Ä‘ang triển khai xây dá»±ng những xà nghiệp má»›i để đón nhiá»u nhà máy công xưởng từ miá»n Tây được Ä‘Æ°a sÆ¡ tán vỠđây, rất cần những bà n tay thợ. Vá»›i tinh thần nhÆ° chiến sÄ© xông ra tiá»n tuyến, Lý Phú San hăng hái tham gia mặt tráºn lao Ä‘á»™ng miá»n Äông. Ông là m thợ nguá»™i và thợ má»™c tại nhà máy thiết bị hầm mỠở Ural. Nhân dịp mừng Chiến thắng, ông được tặng Huy chÆ°Æ¡ng "Vì lao Ä‘á»™ng dÅ©ng cảm trong những năm Chiến tranh Vệ quốc vÄ© đại". Và o đầu những năm 1950, Lý Phú San là m Giám đốc sân váºn Ä‘á»™ng ở Sverdlovsk, nay là Ekaterinburg. Nhiá»u lần ông được tặng Bằng khen vá» thà nh tÃch công tác. Năm 1956 ông Lý Phú San trở vá» Tổ quốc, tìm lại ngÆ°á»i vợ của mình là bà Äặng Thị Loan. Ông là m việc ở Äà i phát thanh Má»… Trì, sau đó là m nhân viên phục vụ trong Äại sứ quán Liên Xô ở Hà Ná»™i. Ông qua Ä‘á»i năm 1980 và được mai táng ở Hà Ná»™i. Mấy năm trÆ°á»›c, ngÆ°á»i con gái của ông hiện sống ở MatxcÆ¡va đã cải táng và mang di cốt ông vá» chôn cất tại má»™t nghÄ©a trang của thủ đô Nga. Tháng 12/1985, theo Sắc lệnh của Chủ tịch Ä‘oà n Xô-viết tối cao, Nhà nÆ°á»›c Liên Xô đã truy tặng VÆ°Æ¡ng Thúc Tình, Lý Thúc Chất, Lý Nam Thanh, Lý Anh Tạo và Lý Phú San những tấm Huân chÆ°Æ¡ng "Chiến tranh Vệ quốc vÄ© đại" hạng Nhất và Huy chÆ°Æ¡ng vinh danh 40 năm Chiến thắng. Phái Ä‘oà n Liên Xô sang Hà Ná»™i dá»± Äại há»™i Äảng Cá»™ng sản Việt Nam lần thứ VI đã mang những phần thưởng nà y trao cho thân nhân của những ngÆ°á»i anh hùng. Trong Bà n tròn trá»±c tuyến nà y, ông Aleksei Lensov sẽ nói vá» quá trình nghiên cứu, thu tháºp thông tin của mình và trả lá»i các câu há»i liên quan đến ná»™i dung trên của bạn Ä‘á»c. NgÆ°á»i dẫn Bà n tròn là nhà thÆ¡, nhà báo Nguyá»…n Quang Thiá»u. Trong chuyến thăm Việt Nam lần nà y, ông Aleksei Lensov mong có được thêm thông tin, tÆ° liệu từ gia đình, ngÆ°á»i thân của những chiến sỹ hồng quân ngÆ°á»i Việt nói trên để tiếp tục bổ sung và o công trình nghiên cứu mấy chục năm nay của ông. Má»i liên hệ vá»›i ông Aleksei Lensov xin gá»i vá»
Cette adresse email est protégée contre les robots des spammeurs, vous devez activer Javascript pour la voir.
.
|